3. Sınıf Fen Bilimleri – Dünya’nın Şekliyle İlgili Geçmişteki Görüşler

Dünya’nın Şekliyle İlgili Geçmişteki Görüşler

İlk çağlardan bu yana Dünya’nın şekli, insanların en çok merak ettiği konular
arasında yer almıştır. Bu konu ile ilgili birçok görüş ileri sürülmüştür. Bugünkü
bilgilerimizle baktığımızda bu görüşlerin pek çoğu bize komik gelecektir.
Örneğin, milattan önce 4000’li yıllarda Mısırlılar, Dünya’yı üstü kapalı bir kutu
olarak düşünmüşlerdir.
Şimdi bu görüşlerle ilgili daha detaylı bilgi edinelim.

İnsanların Dünya ile ilgili görüşleri, Dünya’nın bir öküzün boynuzunda olduğu
görüşüdür. Bu devasa öküzün kıpırdamasıyla ya da kızmasıyla depremleri oluşturduğuna
inanılırdı.

Dünya’nın şekli ile ilgili en çok inanılan teori
ise Dünya’nın düz olduğuydu. İnsanların bu
görüşe inanmalarının en büyük sebebi şuydu:
Bulunduğumuz yerden dağlara ya da denizin
sonuna kadar baktığımızda sadece ufuk çizgisini
görebiliriz. Bu da bize Dünya’nın düz olduğunu
düşündürür. İlk insanlar da bu hataya düşmüşlerdi.
Görebildikleri yer düzdü, o hâlde Dünya’nın şekli de düz olmalıydı. Oysa
yanıldıkları nokta, görebildikleri alan Dünya’nın çok küçük bir bölümüydü.
Bu yanılgı insanların bazı korkular yaşamasına da sebep olmuştu. Gemilerle
çok uzak yerlere gitmekten korkmuşlardı. Eğer denizlerde ya da okyanuslarda çok
fazla uzaklaşırlarsa Dünya’nın kıyısından aşağıya düşeceklerini sanıyorlardı.
Ancak insanlar arasında farklı düşünebilenler de çıkmıştı. Eski Yunan düşünürlerinden
Pisagor, ilk kez Dünya’nın yuvarlak olduğu görüşünü ortaya atmıştır.
Ardından yine bir Yunan düşünürü olan Aristo da Dünya’nın yuvarlak olduğu
görüşünü savunmuştur.

Biruni

Ünlü Türk bilim insanı Biruni de Dünya’nın yuvarlak
olduğunu kanıtlamaya çalışan ilk bilim insanlarından biridir.
Biruni; Pisagor ve Aristo’nun çalışmalarını incelemiş, bu
çalışmalardan sonra Güneş’in çapını ve Dünya’nın yuvarlaklığını
ispatlamaya çalışmıştır.

İdrisi

İdrisi, Dünya’nın küre şeklinde olduğunu düşünüyordu.
Çizdiği dünya haritası, o güne kadar bilinen en
iyi harita örneğidir. Onun çizdiği Dünya haritalarından
Avrupalı kâşifler de yararlanmıştır.

Nikolas Kopernik

Nikolas Kopernik, Güneş’in Dünya etrafında
dönmediğini, Dünya’nın Güneş’in etrafında döndüğünü
ileri sürmüştür.

Magellan (Macellan)

Biruni’den sonra kâşif bir denizci olan Ferdinand
Magellan (Macellan) da Dünya’nın yuvarlak olduğuna
inanarak yola çıkmıştır. Magellan, eğer Dünya yuvarlaksa
sürekli doğu yönünde giderek başladığı yere geri
döneceğini düşünmüştür. Uzun süren deniz yolculuğu
sonunda başladığı yere dönen Magellan, Dünya’nın yuvarlak
olduğunu kanıtlamıştır.

Galileo

Magellan’ın deniz seyahati ile kanıtladığı Dünya’nın şeklini, Galile Galileo da geliştirdiği
teleskopla kanıtlamıştır. Galileo, bugünkü gözlük camına benzeyen mercekleri kullanarak teleskop
yapmıştır. Galileo, geliştirdiği teleskop sayesinde uzayın derinliklerini ve gök cisimlerini incelemiştir.
Gök cisimlerinin hepsinin yuvarlak olduğunu görmüştür.

Diğer gezegenlerin de bir yörüngeye bağlı olarak Güneş’in etrafında
döndüklerini kanıtlamıştır.ncak Dünya’nın şeklinin bir küreye benzediğini asıl ispatlayan, gelişen teknoloji
olmuştur. Uzaya giden bilim insanları uzaydan Dünya’nın fotoğrafını çektiklerinde
alttan ve üstten hafif basık, ortasından da şişkin bir küreye benzediğini kesinleştirmişlerdir.
Daha sonraları da bu fotoğraf ve videoları dünyayla paylaşarak şüpheleri
ortadan kaldırmışlardır.

Düşünelim

Eski insanların gözüyle yukarıdaki görseli anlatınız.
İlk insanların Dünya’nın şekli ile ilgili başka fikirlerini biliyor musunuz?

Dünya’mızın Şekliyle İlgili Etkinlik Çalışmalarına Ulaşmak İçin Tıklayınız