3. Sınıf Fen Bilimleri – Hareket ve Hareket Çeşitleri

Hareket ve Hareket Çeşitleri

Çevremizde hareket eden varlıklar
hızlanma, yavaşlama, dönme, sallanma ve
yön değiştirme hareketi yapar.
Hareket eden her varlık bir hıza sahiptir.
Her hareketli varlığın hızı aynı olmayabilir.
Koşan bir tavşan hızlıyken, kaplumbağa
yavaş kalır. Bu durumu biz, tavşan kaplumbağadan
daha hızlı ya da kaplumbağa tavşandan daha yavaş, diye ifade ederiz.

                                   Hızlanma

İlk durumuna göre daha kısa sürede yol alan
varlıklar hızlanma hareketi yapar. Durmakta olan bir
varlık hareket etmeye başlamışsa hızlanma hareketi
yapıyor demektir. Hareket hâlindeki varlığın yer değiştirme
süresi kısalmışsa örneğin, hareket hâlindeki bir
otobüs gaza basmışsa da hızlanmıştır. Pistten kalkan
bir uçak, yeşil ışık yandığında kalkış yapan bir otomobil,

yokuştan yuvarlanmaya başlayan top hızlanma hareketi yapar.

                                Yavaşlama

İlk durumuna göre daha uzun sürede yol alan
varlıklar yavaşlama hareketi yapmaktadır. Hareketli bir
varlığın hızını azaltması yavaşlama olarak adlandırılır.
Yarışı bitiren atlet, kırmızı ışığa yaklaşan bir otomobil,
durağa yaklaşan otobüs yavaşlayan hareket yapar.

                                 Dönme

Sabit duran bir noktaya göre o noktanın etrafında dolanan
varlıklar dönme hareketi yapar. Dönme dolap, belimizde
çevirdiğimiz hulahop, saatin akrep ve yelkovanı, saat kadranı,
topaç ya da rüzgâr gülü dönme hareketi yapan varlıklardır.

Sallanma

Bir varlığın bir yerin iki yönüne doğru ileri geri gidip
gelmesine sallanma hareketi denir. Beşik, lunaparklardaki
gondol ve salıncak sallanma hareketi yapan varlıklardır.

                                Yön Değiştirme

Belli bir yönde hareket eden bir varlığın bir
engele çarparak ya da kendi gücüyle başka bir
yöne doğru yönelmesine yön değiştirme hareketi
denir. Viraja giren araç, tenis topunun iki oyuncu
arasında gelip gitmesi, üzerine gelen topu çelen
kalecinin topa yaptırdığı hareket yön değiştirme
hareketidir.

                                Şekil Değiştirme

Kuvvet uygulayarak bazı cisimlerin şeklini değiştirebiliriz.
Örneğin, teneke bir gazoz kutusunu ayağımızla ezdiğimizde
kutunun şekli değişir. Ancak her cismin şeklini kuvvet
etkisiyle kolayca değiştirmek mümkün değildir. Demir, taş
gibi sert maddelerin şeklini ancak farklı araçlar kullanarak
değiştirebiliriz.

Düşünelim

Çevrenizdeki canlıların hareketlerini inceleyiniz. Kaç hareket çeşidine rastladınız?

Bir Önceki Konu “ Varlıkların Hareket Özellikleri” Görmek İçin Tıklayınız